Nghị định số 180: Các lĩnh vực khoa học công nghệ được ưu đãi – Hợp tác công tư hiệu quả

1. Tổng quan nghị định số 180 về hợp tác công tư

1.1 Định nghĩa và phạm vi áp dụng nghị định số 180

Ngày 1/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 180 về cơ chế, chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị định này áp dụng cho tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư, nghiên cứu, phát triển công nghệ theo bốn nhóm lĩnh vực ưu tiên.

1.2 Mục tiêu chính

• Thúc đẩy đầu tư tư nhân vào khoa học công nghệ và số hóa.
• Khuyến khích hợp tác công – tư để đẩy mạnh đổi mới sáng tạo.
• Tạo môi trường pháp lý minh bạch, hấp dẫn để thúc đẩy phát triển kinh tế số và nền kinh tế tri thức.
  

2. Nhóm lĩnh vực ưu đãi trong hợp tác công tư

2.1 Công nghệ cao và hạ tầng liên quan

Lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ chiến lược gồm nghiên cứu, phát triển, ứng dụng các công nghệ tiên tiến. Thông qua hợp tác công tư của nghị định số 180, nhà đầu tư được hỗ trợ thuế, ưu đãi đất đai khi triển khai dự án hạ tầng khoa học công nghệ, trung tâm R&D, phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế.

2.2 Hạ tầng số phục vụ chuyển đổi số

Nghị định hỗ trợ mạnh cho các dự án hạ tầng số – thiết bị, mạng lưới, trung tâm dữ liệu – đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số. Nhà đầu tư tham gia hợp tác công tư trong lĩnh vực này có thể hưởng ưu đãi về đất đai, thuế, hỗ trợ đầu tư theo chiến lược hạ tầng số giai đoạn mới.

2.3 Nền tảng số dùng chung

Nghị quyết 193 của Quốc hội xác định các nền tảng dùng chung như dữ liệu quốc gia, dịch vụ công số, nền tảng AI. Nghị định  180 cho phép liên doanh, liên kết qua hình thức hợp tác công tư để phát triển những nền tảng số đột phá, được hưởng chính sách đặc biệt về cơ chế tài chính và đầu tư.

2.4 Đào tạo nhân lực và hạ tầng phục vụ đào tạo

Một trong bốn nhóm chính của hợp tác công tư là lĩnh vực đào tạo nhân lực công nghệ số và công nghiệp công nghệ số, bao gồm: đầu tư vào nền tảng giáo dục trực tuyến, đại học số; cải tạo, nâng cấp cơ sở đào tạo; xây dựng chương trình đào tạo nhân lực phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.

3. Các hình thức triển khai hợp tác công tư theo nghị định sô 180

3.1 Dự án đầu tư xây dựng và vận hành

Đặc biệt trong nhóm đào tạo và hạ tầng số, các hoạt động có thể triển khai qua hình thức hợp tác công tư như: xây dựng nền tảng giáo dục, đầu tư cơ sở vật chất công nghệ cao, triển khai đào tạo trực tuyến đồng bộ.

3.2 Thí điểm và liên kết sáng tạo quốc gia

Hợp tác phát triển nền tảng dùng chung theo Nghị quyết 193 được triển khai theo cơ chế thí điểm. Qua đó, tư nhân và nhà nước liên kết để thử nghiệm, mở rộng các nền tảng hỗ trợ chuyển đổi số toàn quốc.

3.3 Nghiên cứu và chuyển giao công nghệ

Các hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ cao có thể thực hiện thông qua hợp tác với viện, trường. Tư nhân có thể sở hữu kết quả nghiên cứu, chia sẻ quyền sở hữu trí tuệ theo thỏa thuận hợp tác công tư.

4. Ưu đãi hấp dẫn trong hợp tác công tư

4.1 Ưu đãi thuế lên đến 200%

Theo Nghị định số 180, khi triển khai dự án theo hình thức hợp tác công tư, chi phí đầu tư cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo được cho phép kê khai trừ 200% khi xác định thu nhập chịu thuế, giúp giảm đáng kể chi phí chưa chưa thuế.

4.2 Ưu đãi đất đai

Dự án hợp tác công tư được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định lĩnh vực công nghệ cao, hạ tầng số và đào tạo nhân lực. Đây là yếu tố then chốt để thu hút vốn vào các lĩnh vực có hàm lượng chất xám và công nghệ cao.

4.3 Quyền sở hữu kết quả nghiên cứu

Tổ chức, cá nhân tham gia hợp tác công tư trong nghiên cứu, đổi mới sáng tạo được sở hữu kết quả khoa học, công nghệ. Nghị định quy định chi tiết về quyền sở hữu trí tuệ, dữ liệu, phân chia lợi nhuận, góp phần bảo vệ sáng chế và thúc đẩy ứng dụng thực tế.

4.4 Cơ chế kiểm soát và giám sát minh bạch

Nghị định số 180 thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát rõ ràng trong hợp tác công tư: giám sát tiến độ, hiệu quả, quyền truy cập dữ liệu. Các bên phải tuân thủ báo cáo, định kỳ đánh giá, bảo đảm hiệu quả đầu tư công nghệ.

5. Thời gian thực hiện và các mốc quan trọng

5.1 Hiệu lực nghị định

• Nghị định số 180 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
• Các quy định chi tiết liên quan đến quyền sở hữu, kết quả nghiên cứu, chia sẻ lợi nhuận có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.
  

5.2 Mốc áp dụng quy định sở hữu trí tuệ và dữ liệu

Các điều khoản về quyền sở hữu, sở hữu trí tuệ, dữ liệu và phân chia lợi nhuận, cơ chế tài trợ, đặt hàng cho các hoạt động khoa học công nghệ theo ngân sách nhà nước sẽ áp dụng kể từ ngày 1/10/2025.

6. Lợi ích khi áp dụng hợp tác công tư theo nghị định số 180

6.1 Tăng cường nguồn lực phát triển

Huy động được nguồn lực tài chính, trí tuệ từ khu vực tư nhân cho phát triển công nghệ cao, chuyển đổi số, bù đắp hạn chế về vốn của khu vực công.

6.2 Thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào R&D, thúc đẩy hình thành các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tương tác vói trường đại học, viện nghiên cứu.

6.3 Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Hợp tác công – tư giúp xây dựng campus công nghệ cao, hệ thống đào tạo trực tuyến chất lượng, chuẩn quốc tế, giải quyết nhu cầu nhân lực chuyển đổi số.

6.4 Tăng tính ứng dụng cho kết quả khoa học

Việc sở hữu tự do kết quả nghiên cứu tạo động lực cho doanh nghiệp thương mại hóa sản phẩm công nghệ, đưa vào thị trường nhanh chóng.

7. Thách thức khi ứng dụng nghị định số 180 và giải pháp

7.1 Thách thức quản lý, kiểm tra

Yêu cầu hoàn thiện cơ chế giám sát tiến độ, chất lượng, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Giải pháp: ứng dụng hạ tầng dữ liệu chung để giám sát tự động, minh bạch.

7.2 Thách thức về năng lực tổ chức

Một số đơn vị công và tư còn hạn chế về năng lực triển khai R&D. Giải pháp: tăng cường hỗ trợ tư vấn, kết nối giữa viện – trường – doanh nghiệp để nâng cao năng lực.

7.3 Thách thức về hợp tác công tư

Cần xây dựng bộ mẫu hợp tác, chia sẻ lợi nhuận tiêu chuẩn, giảm rủi ro cho các bên. Giải pháp: ban hành các mẫu hợp đồng, khung tài chính tiêu chuẩn kèm theo nghị định.

8. Kết luận và khuyến nghị

Nghị định số 180 mở ra cơ hội lớn cho phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số theo hướng hợp tác công tư. Bốn lĩnh vực ưu tiên (công nghệ cao, hạ tầng số, nền tảng dùng chung, đào tạo nhân lực) được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, đất đai và quyền sở hữu, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng.

Một số khuyến nghị

• Các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu nên chủ động tìm hiểu và tổ chức dự án theo nghị định số 180 để sớm tiếp cận ưu đãi.
• Bộ, ngành và địa phương cần thiết lập cơ chế hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện, chuẩn bị mẫu hợp đồng hợp tác công tư.
• Các đơn vị nghiên cứu, trường học chủ động xây dựng đội ngũ chuyên trách quản lý hợp tác, đảm bảo dự án diễn ra minh bạch và hiệu quả.

____________________________________________

DIGITEL – Dịch vụ viễn thông hàng đầu Việt Nam

🏢 Địa chỉ:

Trụ sở Hà Nội: Vinhomes West Point, Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội.

Trụ sở TP HCM: The Prince Residence, 17-19-21 Nguyễn Văn Trỗi, Phường 11, Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.

📞 Hotline: 1900 9379

🌐 Website: digitel.org.vn 

📩 Email: CSKH@digitel.org.vn

🔗 Facebook: Digitel

🌐 Website: digitel.org.vn